مدل EFQM چیست؟
همه کسب و کارها می‌خواهند بهترین محصولات و خدمات را ارائه دهند، رضایت مشتریان خود را جلب کنند و عالی عمل کنند، اما رسیدن به این سطح از کیفیت و رضایت، چندان هم ساده نیست. آن‌ها برای رسیدن به این هدف، باید از راهکارهایی استفاده کرده و تغییراتی در خود ایجاد کنند. یکی از این راهکارها، استفاده از مدل تعالی سازمانی یا مدل efqm است.
مدل EFQM چیست؟
مدل تعالی سازمانی چیست؟
مدل تعالی، نوعی ساختار مدیریتی است که با تکیه بر اصول و مفاهیم اساسی و توجه به معیارهای اصلی مدیریت کیفیت فراگیر و سیستم خودارزیابی، امکان بهسازی و پیشرفت سازمان را فراهم می‌کند. مدل تعالی بنیاد مدیریت کیفیت اروپا (European Foundation for Quality Management Excellence Model) یا EFQM، محبوب‌ترین و پرکاربردترین ابزار مدیریت کیفیت در اروپا و یک چارچوب خودارزیابی برای اندازه‌گیری توانمندی‌ها و زمینه‌های بهبود سازمان در تمامی فعالیت‌ها است. این مدل به عنوان یک سیستم مدیریتی، نظم و ترتیب خودارزیابی سازمانی را تشویق می‌کند. به طور کلی، مدل تعالی سازمانی efqm، مجموعه‌ای منسجم و گسترده از پیش فرض‌ها را درباره آنچه برای مدیریت یک سازمان لازم است، ارائه می‌دهد. هر سازمان می‌تواند برای مدیریت و توسعه از مدل efqm ، به روش خاص خود استفاده کند. خوب است بدانید در این مدل، واژه «تعالی» به این دلیل استفاده می‌شود که efqm بر آنچه سازمان برای ارائه محصولات عالی به مشتریان و ذینفعان، می‌تواند انجام دهد، متمرکز است. بنابراین کارایی و پایداری از عناصر اصلی این سیستم به شمار می‌رود. مدل EFQM، مبتنی بر مدیریت کیفیت جامع (TQM) است. با استفاده از این مدل، سازمان‌ها می‌توانند سایر سازمان‌ها را به عنوان یک مدل در نظر گرفته و اطلاعات را با روشی کارآمد و موثر به اشتراک بگذارند.
معیارهای مدل تعالی سازمانی چیست؟
یکی از ویژگی‌های مدل تعالی سازمانی efqm این است که برای خودارزیابی و مقایسه سازمان‌ها، یک ابزار مدیریتی مناسب ارائه می‌دهد. مدل تعالی سازمان، شامل 9 معیار، 5 توانمند ساز و 4 نتیجه است. این 9 معیار کلیه فعالیت‌های یک سازمان را پوشش می‌دهد و به 5 معیار توانمند ساز (Enablers) و 4 معیار نتایج (Results) تقسیم می‌شود. معیارهای توانمندساز، آنچه را که یک سازمان انجام می‌دهد، پوشش می‌دهند.
این عوامل، سازمان را برای رسیدن به نتایج عالی توانمند می‌کنند. این معیارها عبارتند از:
- رهبری: رهبران، ماموریت، اهداف و ارزش‌های سازمان را ایجاد کرده و کارکنان را به پیروی از آن‌ها ترغیب می‌کنند.
- خط مشی و استراتژی: سازمان‌های متعالی، آرمان‌ها و اهداف خود را از طریق ایجاد و تدوین یک استراتژی متمرکز بر منافع ذینفعان و با در نظر گرفتن شرایط بازار و بخشی که در آن فعالیت می‌کنند، به اجرا درمی‌آورند.
- منابع انسانی: یک سازمان متعالی، تمام توان بالقوه کارکنان خود را در سطوح فردی، تیمی و سازمانی، توسعه داده و از آن‌ها بهره می‌گیرد. این سازمان‌ها ضمن ترویج عدالت، کارکنان را در امور مختلف مشارکت داده و با آن‌ها به خوبی ارتباط برقرار می‌کنند. به این ترتیب در آن‌ها انگیزه و تعهد لازم ایجاد خواهد شد.
- مشارکت و منابع: سازمان‌های متعالی، مشارکت‌ها و همکاری‌های تجاری بیرونی، تامین کنندگان و منابع داخلی خود را به منظور پشتیبانی از خط مشی‌ها، استراتژی‌ها و اجرای موثر فرآیندها، برنامه‌ریزی و مدیریت می‌کنند.
فرآیندهای مدل efqm
سازمان‌های متعالی، فرآیندهای خود را در جهت کسب رضایت مشتریان، ایجاد ارزش افزوده برای آنان و سایر ذینفعان، طراحی کرده، مدیریت می‌کنند و بهبود می‌بخشند. نتایج، همان چیزهایی است که سازمان به دست می‌آورد. این معیارها بیان کننده دستاوردهای حاصل از اجرای مناسب توانمندسازها هستند.
معیارهای نتایج عبارتند از:
- مدل efqm و نتایج مشتریان:
مفاهیم بنیادین مدل تعالی سازمانی چیست؟
حالا که با گام‌های رسیدن به جایزه تعالی آشنا شدید، می‌خواهیم کلید فرمانروایی را در دست شما بگذاریم! سازمانی که می‌خواهد در ارزیابی موفق شود و درست عمل کند باید مفاهیمی که در این بخش به آن‌ها اشاره می‌کنیم را در جایگاه اصلی طرح‌های بهبود قرار دهد. این مفاهیم عبارتند از:
- مدیریت الهام بخش و هدفمند.
- ایجاد ارزش افزوده برای مشتریان.
- ایجاد آینده پایدار.
- پایداری نتایج اساسی و مهم.
- اعمال روش‌های مدیریت چابک.
- بهره گیری از استعداد، خلاقیت و نوآوری منابع انسانی.
- توسعه توانمندی سازمانی.
- مفاهیم بنیادین.
ماتریس تعالی کسب و کار چیست؟
ماتریس تعالی کسب و کار به عنوان ابزاری برای خودارزیابی، طراحی و ایجاد شد تا سازمان‌ها با استفاده از آن، بتوانند ضمن ارزیابی موقعیت فعلی خود در برابر مدل تعالی efqm، نقاط قوت و زمینه‌های بهبود کسب و کار خود را نیز شناسایی کنند. این ابزار، برای پیگیری پیشرفت از طریق چارچوب تعالی efqm روش مناسبی را فراهم می‌کند. با این ماتریس می‌توانید مراحل اولیه پیشرفت و نقاط قابل اصلاح را شناسایی و بررسی کرده و برای اجرای فرآیندهای شروع کار به راحتی آماده شوید. ماتریس تعالی کسب و کار به سازمان‌ها کمک می‌کند به 500 امتیاز (از 600 امتیاز) دست پیدا کنند. البته این امر، مستلزم وجود یک سیستم مدیریت کسب و کار قدرتمند، دامنه وسیع اجرای فرآیندها و پذیرش از طرف ذینفعان اصلی است. می‌توانیم بگوییم ماتریس تعالی سازمانی، علاوه بر اینکه آمادگی‌های لازم را برای سازمان شما فراهم می‌کند، به شما امکان می‌دهد تا بتوانید ضمن شناسایی زمینه‌های بهبود و انجام اقدامات لازم برای بهینه سازی فرآیندها، در مقابل سایر ارزیابی‌ها نیز به خوبی مقاومت کنید.
مراحل رسیدن به جایزه مدل efqm چیست؟
مدل تعالی کسب و کار، در یک چارچوب با مراحل مختلف قرار می‌گیرد که با شناسایی آغاز شده و با جایزه تعالی به آخر می‌رسد. این مراحل را در ادامه بیان می‌کنیم:
- خود ارزیابی: موقعیت فعلی شما را در برابر مفاهیم اساسی تعالی، مشخص می‌کند.
- پرسشنامه: جهت کمک به شما برای ارزیابی سازمان در برابر سوالات مشخص شده، تهیه می‌شود.
- بررسی سریع: این ابزار مبتنی بر اکسل، مشخص می‌کند که اجزای اصلی سازنده مفاهیم بنیادی تعالی در جای درستی قرار گرفته‌اند یا نه.
- ماتریس تعالی کسب و کار: این ماتریس اولین ابزار ارزیابی خودکار است که نمره نسبتا دقیقی را نسبت به ماتریس تعالی ارائه می‌دهد. این ابزار مبتنی بر اکسل، فعال کننده‌ها و نتایج سازمان را ترسیم می‌کند.
- ماتریس تعالی: این سیستم اندازه گیری قدرتمندتر از BEM است. فعال کننده‌ها تا 90 رویکرد را بررسی کرده و نتایج را بر اساس معیارها بخش‌بندی می‌کنند.
- شبیه سازی بازدید از سایت: خود ارزیابی در مقیاس بزرگ‌تر از گروهی از ارزیاب‌ها استفاده می‌کند تا فرآیند ارزیابی جایزه را شبیه سازی کند. این مراحل و گام‌ها طراحی شده‌اند تا علاوه بر مشخص کردن مسیر، بیش‌ترین و بهترین پشتیبانی را به شما ارائه دهند. به این ترتیب می‌توانید درک کنید دقیقا چه نیازهایی دارید، چطور باید آن‌ها را برطرف کنید و از چه راهی باید به مقصد برسید.
مزایای مدل تعالی سازمانی چیست؟
تا اینجا با مدل تعالی سازمانی، مفاهیم اصلی و معیارهای آن آشنا شدیم. در این بخش مزایای این مدل را به شما معرفی می‌کنیم:
- این مدل از فرآیندهای سازمانی سیستماتیک و فراگیر برخوردار است.
- برای رساندن سازمان به تعالی از روش‌های خودارزیابی استفاده می‌کند.
- به نتایج کسب شده توجه ویژه‌ای دارد.
- ارزیابی‌های این مدل، مبتنی بر واقعیت است.
- در انجام امور سازمانی، مشارکت گسترده کارکنان را مدنظر قرار می‌دهد.
- با استفاده از این مدل، زمینه‌های بهبود پذیر سازمان، قابل شناسایی است.
- بین مدیران و کارکنان سازمان، یک زبان مشترک ایجاد می‌کند.
- نوعی محرک برای توسعه یادگیری‌های فردی و سازمانی است.
- قادر است طرح‌های بهبود را در یک چارچوب واحد سازماندهی کند.
- یک تصویر واضح و صریح از کیفیت فعالیت‌های سازمان، ارائه می‌کند.
اگر تجربه‌ی کار با مدل EFQM دارید در بخش نظرات همین نوشته برای ما بنویسید.