راهنمای حل مشکل شکاف نسلی در عصر تکنولوژی برای والدین
با توجه به مقولاتی چون جهانی شدن، گسترش شهر نشینی و ظهور تکنولوژی‌های جدید اطلاعات و ارتباطات می‌توان اذعان داشت که نسل جدید با دنیای جدیدی روبرو است که ارزش‌ها، هنجارها، و فرهنگ او را دچار تغییر و تحول می‌نماید. هدف این مقاله مطالعه مفهوم و گونه شناسی نسلها و نقش فناوری های ارتباطی نوین همچون اینترنت در فاصله نسلی است و اینکه چگونه می‌تواند به تشدید فاصله نسلی و یا توقویت ارتباط نسلها بیانجامد. فاصله نسلی چنانچه مورد غفلت قرار بگیرد به شکل گیری مسئله اجتماعی می‌انجامد که شکاف نسلی و انقطاع و پیامد های آن را موجب می‌شود. با توجه به اینکه تکنولوژی یکی از عوامل تاثیرگذار در بروز و ظهور تحولات اجتماعی است می‌توان اذعان داشت از آن زمان که رشد تکنولوژیکی در جهان شتاب گرفته و بر ساختارهای جامعه تاثیر می‌گذارد، فرهنگ و ارزش حاکم بر سیستم اجتماعی را دست‌خوش تغییر و تحول می‌نماید، پرداختن به مساله‌ی نسلها از موضوعات مهم اندیشمندان به حساب می‌آید. فاصله نسلی همیشه و از قدیم وجود داشته است به طوری که نسل جوان باعث نگرانی و دغدغه خاطر بزرگسالان خود بوده است.
راهنمای حل مشکل شکاف نسلی در عصر تکنولوژی برای والدین
شکاف نسلی دیجیتال
بی شک جوانان دیروز چون از جوانان امروز متفاوت می‌اندیشند و سلیقه‌های دیگری دارند با این دلهره مواجه هستند که مبادا نسل جدید دستاوردها و زحمات و تجربیات آن‌ها را به حساب نیاورد. با در نظر گرفتن این که فاصله نسلی، ریشه در تاریخ دارد اما نه با استفاده از همین واژه بلکه به صورت بیان نگرانی‌ها و تفاوت‌ها، باید خاطر نشان کرد که تاثیر تکنولوژی و فناوری‌های نوین در این مساله نه تنها تاثیرگذار است بلکه بر شدت آن نیز در صورت غفلت میافزاید. در ادامه به بررسی نسل، گونه‌شناسی نسلی، تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات (ICT) و دیدگاه‌ها و تئوری‌ها‌ی مربوطه و هم‌چنین تاثیر مصرف ICT بر فاصله نسلی پرداخته می‌شود. در این مقاله با بهره گیری از کتب و مقالات مختلف از روش اسنادی استفاده شده است. می‌توان اینترنت را به عنوان محصول اصلی این تحولات تکنولوژیکی در نظر گرفت که قدم گذاشتن در دنیای مجازی را برای کشورهای مختلف و در تمام رده‌های سنی مهیا نموده است و باعث بروز محیط دیجیتالی گردیده است .حتی امروزه ضریب نفوذ اینترنت از شاخص‌های توسعه به شمار می‌آید. در جامعه‌ای همچون ایران که مراحل گذار از سنتی به مدرن را طی می‌کند و با جمعیت زیادی از جوانان و نوجوانان روبروست و با جهانی شدن و پرتاب امواج فرستنده‌های مختلف و ظهور اینترنت که پدیده ای نوظهور است. نسل جوان کلکسیونی از “جدید بودن‌ها” را تجربه می‌کنند که والدین آن‌ها حافظه‌ی مشترک نسبت به آن ندارند و این سرآغاز مساله است. رسانه‌های جمعی و اینترنت بیتشرین اوقات فراغت افراد را به خود اختصاص داده است. جوانان به عنوان مصرف کنندگان ICT بیشترین تاثیر را از این جریان می‌پذیرند. پایین -آمدن مدت زمان گفتگو در بین افراد خانواده، فردیت گرایی و کاهش تعامل و سلیقه مشترک در بین جوانان و بزرگتران آن‌ها موجب شده تا فاصله نسلی بیش از پیش نمایان شود و با تغییر ارزش‌ها و هنجارهای اجتماعی و فرهنگی شرایط جدیدی بوجود می‌آید که فاصله نسلی را در جهانی شدن فرهنگ و تکنولوژی بیش‌تر آشکار می‌کند.
اهمیت و ضرورت حل شکاف نسلی
جهانی شدن را می‌توان به عنوان تشدید روابط جهانی تعریف کرد. همان روابطی که موقعیت‌های مکانی دور از هم را چنان به هم پیوند می‌دهد که هر رویداد محلی تحت تاثیر رویدادهای دیگری که کیلومترها با آن فاصله دارند شکل می‌گیرد و برعکس. بنابراین با حضور اینترنت و جهانی شدن تکنولوژی و فرهنگ مرزهای جغرافیایی درهم- شکسته شده و معادلات زمانی و مکانی گذشته آنچنان بر هم خورده است که فشردگی فاصله‌ها موجب می‌شود تا نسل جدید در هر جامعه، جدا از مسائل معمول مرتبط با روحیات و شرایط محیطی خود از طریق امواج در معرض ارزش‌ها و هنجارها و فرهنگ‌های مختلف و متنوعی قرار بگیرد و این امر می‌تواند سبب ساز فاصله گرفتن از نسل قبل از خود شود. جوامع غربی از دهه 1930 میلادی به مطالعه نسلها پرداختند و از 1960 این قضیه وارد فاز جدیدتری شده است که از عوامل اهمیت یافتن مطالعه نسل در کشورهای توسعه یافته می‌توان رشد فزاینده تکنولوژیکی را در نظر گرفت. در جامعه ایران نیز که مرحله گذار از سنتی به مدرن را طی می‌کند و همین شرایط به ایجاد تفاوت و فاصله بیش‌تر کمک می‌کند. ایران نیز حرکت به سمت توسعه را در برنامه بلند مدت جای داده است و به تدریج نظام اجتماعی کشور دچار تغییرات بنیادی شده است. بنابراین با تجربه انقلاب اسلامی، جنگ تحمیلی و بعد مراحل نوسازی و امروزه جهانی شدن، IT و حضور کامپیوترها و اینترنت تجربه‌های نسلی متفاوتی را به خود دیده است که امروزه جوانان که جزو کاربران و مصرف کنندگان علاقمند ICT هستند ممکن است با تجربه‌های نسل قبل از خود نه تنها حس همدلی ندارند بلکه فاصله بیش از معمولی را نیز با آن‌ها احساس بکنند. بنابراین مطالعه‌ی فاصله نسلی با تاکید بر مصرف ICT از اهمیت و ضرورت زیادی برخورداراست. وجود اختلاف نسلها تا حدودی به دلیل فاصله زندگی و دوران بین والدین و فرزندان پذیرفتنی است. چون پس از گذر یک دوران، با پیشرفت علم، فناوری، ابزار و وسایل جدید رو به رو هستیم و سبک تفکر و زندگی مطابق با آن شرایط می‌گردد. در جامعه ما به دلیل پیشرفت سریع علوم و فناوری، فکر و نگاه به زندگی متفاوت شده است و از لحاظ رفتار شناسی سه نوع رابطه را برای این اختلاف نسلی تعریف می‌توان کرد.
سه نوع رابطه اختلاف نسلی
نخست «تعامل نسل» است که در این گونه ارتباط والدین با فرزندان روابط درست و منطقی دارند، اندک اختلافی امکان وجودش هست که برخواسته از دوران‌ها متفاوت زندگی است. نگاه دوم «تقابل نسل» است. والدین با فرزندان در گفتگو تقابلی قرار دارند و نظرات آن‌ها با یکدیگر متفاوت است. نگاه سوم «تضارب نسل» است که در این نگاه، درگیری‌های لفظی و فیزکی میان فرزندان و خانواده ها شکل می‌گیرد. علت تضارب نسلها را می‌توان استفاده از شبکه‌های اجتماعی و شبکه‌های معاند، انتخاب دوست و محیط زندگی و دور شدن از معنویت دانست. اتفاق‌هایی میان والدین و فرزندان رخ می‌دهد که گویا والدین با فرزندان سال‌ها فاصله دارند. زبان گفتمان با یکدیگر متفاوت است و زبان رفتاری یکدیگر را متوجه نمی‌شوند. فضا‌های مجازی و شبکه اجتماعی هم نقش زیادی در اختلاف افکنی میان نسلها دارد و فرزندان را به سمت و سوی خود می‌کشد. اگر اختلاف نسلها موجب پریشانی کانون خانواده نشود قابل پذیرش است اما گاهی والدین خود به بهانه عقده ای نشدن همه چی را برای فرزندانشان فراهم می‌کنند و دیگر نمی‌توانند در آینده آن‌ها را کنترل کنند. باید به سمت و سوی ارزش‌های معنویی گرایش یافت. بسیاری از خانواده‌هایی که دارای اعتقاد مذهبی هستند، هیچ گونه تقابلی میان آن‌ها و فرزندانشان وجود ندارد. با اتخاذ روش‌های درست در تربیت با فرزندانشان هم در آینده دچار مشکل نمی‌شوند. البته گاهی در مراجعین به کلینیک ملاحظه می‌شود والدین باور مذهبی دارند اما یک یا دو فرزند آن‌ها این باور‌ها را قبول ندارند. در اینجا دوست، مدرسه، محیط زندگی نقش بیش‌تری از والدین داشته است.
اگر شما راهکاری برای رفع شکاف نسلی بین خود و والدین یا بین خود یا فرزندان خود دارید در بخش نظرات همین نوشته برای ما بنویسید.