اقدام تحسین‌برانگیز دانشگاه امیرکبیر، رشته بازی‌های کامپیوتری!
رئیس دانشکده مهندسی کامپیوتر دانشگاه صنعتی امیرکبیر از معرفی پنج گرایش تازه در مقاطع تحصیلات تکمیلی این دانشگاه خبر داد و اعلام کرد که گرایش‌هایی مانند بازی‌های کامپیوتری و اینترنت اشیا بخشی از این برنامه‌های جدید هستند.
ماجرای رشته بازی‌های کامپیوتری در ایران چیست؟
دکتر رضا صفابخش، در جلسه شورای دانشگاه، با اشاره به گرایش‌های فعلی مقطع کارشناسی ارشد در این دانشکده که شامل معماری کامپیوتر، نرم‌افزار، هوش مصنوعی و رباتیک، شبکه‌های کامپیوتری و امنیت سایبری هستند، اعلام کرد: «گرایش‌های جدیدی که در این دانشکده ایجاد شده‌اند، عبارتند از بازی‌های کامپیوتری، اینترنت اشیا، علم داده، الگوریتم و محاسبات، و بیوانفورماتیک. در صورتی که دانشکده بتواند امکانات لازم را فراهم کند، این حوزه‌ها می‌توانند به‌طور قابل‌توجهی گسترش پیدا کنند.» او به اهمیت رشد حوزه بازی‌های کامپیوتری اشاره کرد و افزود: «برای توسعه این حوزه‌ها، نیازمند افزایش اعضای هیئت علمی و تعداد کارمندان در دانشکده هستیم.»
مهندسی کامپیوتر امیرکبیر، از دیروز تا امروز
صفابخش در ادامه این نشست به تاریخچه تأسیس دانشکده مهندسی کامپیوتر در سال ۱۳۶۷ پرداخت و گفت: «در سال ۱۳۷۰، پیشنهاد راه‌اندازی دوره کارشناسی ارشد رشته هوش مصنوعی را به وزارت علوم ارائه دادیم و پس از اخذ مجوز، اقدام به پذیرش دانشجو کردیم. سپس در سال ۱۳۷۲ دوره کارشناسی ارشد نرم‌افزار نیز به برنامه‌های این دانشکده اضافه شد. همچنین در سال ۱۳۷۴ به‌عنوان اولین دانشکده در کشور، دوره دکتری کامپیوتر را راه‌اندازی کردیم.»
وی ادامه داد: «در سال ۱۳۸۳ پیشنهاد ایجاد رشته مهندسی فناوری اطلاعات با پنج گرایش مختلف را ارائه دادیم، اما پس از برگزاری چند دوره از این رشته، در نهایت این برنامه در سال ۱۳۹۸ از دانشکده جدا شده و به یک برنامه میان‌رشته‌ای تبدیل شد. اکنون نیز گرایش‌های شبکه‌های کامپیوتری و امنیت اطلاعات از بخش فناوری اطلاعات به حوزه مهندسی کامپیوتر منتقل شده‌اند.»
رئیس دانشکده مهندسی کامپیوتر همچنین آماری از تعداد اعضای هیئت علمی و دانشجویان ارائه کرد و توضیح داد: «این دانشکده در حال حاضر دارای ۲۴ عضو هیئت علمی و ۱۰ نفر کارمند است. تعداد دانشجویان کارشناسی حدود ۵۰۴ نفر، کارشناسی ارشد ۱۹۳ نفر و دکتری ۹۸ نفر است که مجموعاً نزدیک به ۸۰۰ نفر دانشجو در این دانشکده مشغول به تحصیل هستند. از این تعداد، ۴ نفر از اعضای هیئت علمی در حوزه نرم‌افزار، ۹ نفر در حوزه هوش مصنوعی و هر یک از حوزه‌های شبکه‌های کامپیوتری و امنیت سایبری نیز دو نفر عضو هیئت علمی دارند.»
صفابخش با تأکید بر ضرورت افزایش تعداد اعضای هیئت علمی و کارکنان، به وضعیت فضای فیزیکی دانشکده نیز اشاره کرد و گفت: «مساحت کنونی دانشکده حدود ۴ هزار مترمربع است. با توجه به رشد دانشکده و نیاز به توسعه، تقویت و به‌روزرسانی تجهیزات آزمایشگاهی از اهمیت بالایی برخوردار است.»
وی افزود: «در اسفند ۱۴۰۲ با استفاده از اعتبارات تجهیزاتی اختصاص‌یافته توسط رئیس دانشگاه، توانستیم بخشی از تجهیزات آزمایشگاهی را به‌روزرسانی کنیم.» همچنین به ایجاد مرکز تحقیقات و نوآوری هوش مصنوعی و تحول دیجیتال از سوی وزارت دفاع در این دانشکده اشاره کرد و پیشنهاد تخصیص اعتبارات برای استفاده دانشجویان از سامانه سیمرغ را مطرح کرد.
او همچنین به همکاری‌های بین‌المللی دانشکده اشاره کرد و گفت: «این دانشکده با دو دانشگاه معتبر در آلمان و فرانسه همکاری‌هایی در زمینه تبادل استاد و دانشجو دارد و پروژه‌های مشترکی با کشورهای آلمان، ژاپن و ایرلند نیز در دست اجرا است.» دکتر صفابخش با اشاره به قراردادهای صنعتی منعقدشده طی سال‌های ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۳، بیان کرد: «در این دوره زمانی، ۴۹ قرارداد صنعتی با حجم مالی ۶۵ میلیارد تومان منعقد شده است.»
دانشگاه امیرکبیر، قطب علمی هوش مصنوعی
در پایان، او از معرفی این دانشکده به‌عنوان قطب علمی هوش مصنوعی توسط وزارت دفاع خبر داد و اعلام کرد: «قرار است مرکز تحقیقات و نوآوری هوش مصنوعی و تحول دیجیتال راه‌اندازی شود و تأمین اعتبارات آن توسط وزارت دفاع انجام گیرد. همچنین پیشنهاد داده‌ایم که پژوهشکده هوش مصنوعی در دانشگاه ایجاد شود تا این مرکز بتواند به‌صورت فرادانشکده‌ای فعالیت کند.»
رشته بازی‌های کامپیوتری در سایر کشورهای جهان
رشته بازی‌های کامپیوتری یا همان طراحی و توسعه بازی‌های ویدئویی یکی از حوزه‌های پرطرفدار و در حال رشد در دانشگاه‌های معتبر سراسر جهان است. این رشته که ترکیبی از هنر، فناوری و طراحی است، به دانشجویان امکان می‌دهد تا مهارت‌های لازم برای خلق بازی‌های دیجیتال، از طراحی شخصیت‌ها و محیط‌های مجازی تا برنامه‌نویسی موتورهای بازی را بیاموزند.
رشته بازی‌های کامپیوتری دانشگاه نیویورک (NYU)
دانشگاه نیویورک با داشتن یکی از بهترین برنامه‌های طراحی بازی در جهان، به دانشجویان در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد آموزش می‌دهد که چگونه بازی‌های ویدئویی نوآورانه و خلاقانه طراحی کنند. مدرسه هنرهای تعاملی Tisch در NYU، بر تمرین‌های عملی و پروژه‌های گروهی تاکید دارد و دانشجویان را برای ورود به صنعت بازی‌های ویدئویی و فناوری‌های تعاملی آماده می‌کند.
رشته بازی‌های کامپیوتری دانشگاه دگراف (DigiPen)
DigiPen Institute of Technology یکی از پیشگامان در آموزش طراحی و توسعه بازی‌های ویدئویی است. این دانشگاه به عنوان یکی از اولین مراکز تخصصی آموزش بازی‌سازی شناخته می‌شود. در برنامه‌های آموزشی DigiPen، تمرکز اصلی بر روی مهارت‌های فنی مانند برنامه‌نویسی بازی، گرافیک کامپیوتری و طراحی مکانیک‌های بازی است. دانشجویان همچنین فرصت کار در پروژه‌های چندنفره و بین‌رشته‌ای را دارند که تجربه‌ای واقعی از صنعت بازی‌سازی ارائه می‌دهد.
رشته بازی‌های کامپیوتری دانشگاه هنر لندن (UAL)
دانشگاه هنر لندن با ارائه برنامه‌های متنوع در زمینه طراحی بازی‌های ویدئویی، یکی از مهم‌ترین مراکز آموزشی در اروپا است. دانشجویان در این دانشگاه بر مهارت‌های طراحی بازی‌های دیجیتال، خلق شخصیت‌ها، و توسعه تجربه‌های تعاملی تمرکز می‌کنند. این دانشگاه امکانات پیشرفته‌ای برای توسعه بازی و همکاری با صنعت بازی‌سازی بریتانیا فراهم کرده است.
رشته بازی‌های کامپیوتری دانشگاه فناوری ماساچوست (MIT)
MIT یکی از دانشگاه‌های پیشرو در فناوری‌های نوآورانه است و در زمینه بازی‌های ویدئویی نیز برنامه‌های تحصیلی متعددی ارائه می‌دهد. در بخش میدیالاب (Media Lab) این دانشگاه، دانشجویان با استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته و واقعیت مجازی به طراحی بازی‌های نوآورانه می‌پردازند. MIT تأکید زیادی بر استفاده از بازی‌ها به‌عنوان ابزارهای آموزشی و تحقیقاتی دارد.
رشته بازی‌های کامپیوتری دانشگاه ساوانا (SCAD)
دانشگاه ساوانا برای هنر و طراحی (SCAD)، یکی از معتبرترین مراکز آموزشی در حوزه طراحی خلاقانه بازی‌های ویدئویی است. برنامه‌های ارائه‌شده در SCAD شامل آموزش‌های جامع در زمینه طراحی گرافیک بازی‌ها، انیمیشن، و تولید صدا است. دانشجویان همچنین از امکان همکاری با حرفه‌ای‌های صنعت در پروژه‌های واقعی بهره‌مند می‌شوند.
رشته بازی‌های کامپیوتری دانشگاه آبرتی (Abertay)
دانشگاه آبرتی یکی از قدیمی‌ترین و برجسته‌ترین مراکز آموزشی در زمینه بازی‌سازی در اروپا است. این دانشگاه به دلیل برنامه کارشناسی توسعه بازی‌های ویدئویی و کارشناسی ارشد گیم دیزاین شناخته می‌شود. آبرتی به دانشجویان خود فرصت می‌دهد تا با شرکت‌های برجسته بازی‌سازی همکاری کرده و در پروژه‌های واقعی شرکت کنند.
رشته بازی‌های کامپیوتری دانشگاه دلفت (TU Delft)
دانشگاه دلفت در زمینه‌های مهندسی و فناوری شهرت جهانی دارد و برنامه‌هایی در زمینه بازی‌های دیجیتال ارائه می‌دهد. تمرکز اصلی این دانشگاه بر روی توسعه نرم‌افزارهای بازی و شبیه‌سازی‌های دیجیتال است. دانشجویان در این دانشگاه می‌توانند از فناوری‌های پیشرفته هم‌چون واقعیت مجازی و افزوده برای توسعه بازی‌های خلاقانه استفاده کنند.
رشته بازی‌های کامپیوتری دانشگاه کارنگی ملون (Carnegie Mellon)
دانشگاه کارنگی ملون یکی از برترین دانشگاه‌های آمریکا در زمینه علوم کامپیوتر و بازی‌سازی است. Entertainment Technology Center (ETC) این دانشگاه به دانشجویان در زمینه‌های توسعه بازی‌های ویدئویی، واقعیت مجازی و تجربه‌های تعاملی آموزش می‌دهد. این مرکز بیشتر بر همکاری بین طراحان، برنامه‌نویسان و هنرمندان تأکید دارد.
رشته بازی‌های کامپیوتری دانشگاه کالیفرنیا، لس آنجلس (UCLA)
برنامه بازی‌های ویدئویی در UCLA به دانشجویان فرصتی می‌دهد تا در زمینه‌های طراحی بازی‌های دیجیتال و تولید بازی‌های ویدئویی مهارت‌های خود را بهبود دهند. این دانشگاه همچنین همکاری نزدیکی با شرکت‌های بزرگ بازی‌سازی در هالیوود دارد و به دانشجویان امکان دسترسی به شبکه‌های حرفه‌ای و پروژه‌های واقعی می‌دهد.
رشته بازی‌های کامپیوتری دانشگاه شفیلد هالام (Sheffield Hallam)
این دانشگاه برنامه‌هایی در زمینه طراحی بازی‌های دیجیتال ارائه می‌دهد که دانشجویان را با موتورهای بازی‌سازی، گرافیک کامپیوتری، و برنامه‌نویسی بازی آشنا می‌کند. دانشگاه شفیلد هالام به دلیل رویکرد عملی و تمرکز بر توسعه مهارت‌های فنی و هنری در صنعت بازی‌سازی مشهور است.