کودکان اینفلوئنسر
در سال‌های اخیر، با رشد بالای شبکه‌های اجتماعی و بسترهای مجازی گسترده و جهانی، شاهد ظهور پدیده جدیدی به نام “کودکان اینفلوئنسر” هستیم. این کودکان، با حضور فعال در شبکه‌های اجتماعی، به دنبال‌کنندگان خود محتوا ارائه می‌کنند و در قبال آن، به شهرت و گاه درآمد قابل توجهی دست می‌یابند، اما این پدیده نوظهور، چالش‌ها و نگرانی‌هایی را نیز به همراه آورده است. برخی از منتقدان، فعالیت کودکان در فضای مجازی را نوعی “کودک‌آزاری مدرن” می‌دانند و معتقدند که این موضوع می‌تواند پیامدهای منفی روانی، اجتماعی و حتی اقتصادی برای کودکان بیاورد.
کودکان اینفلوئنسر
آسیب‌های احتمالی در انتظار کودکان اینفلوئنسر
- از دست رفتن حریم خصوصی: کودکان اینفلوئنسر، از سنین پایین در معرض دید عموم قرار می‌گیرند و حریم خصوصی خود را از دست می‌دهند. این موضوع می‌تواند در آینده، بر روابط اجتماعی و اعتماد به نفس آن‌ها تأثیر منفی بگذارد.
- فشار روانی: این کودکان برای حفظ شهرت و دنبال‌کنندگان خود، دائماً تحت فشار هستند تا محتوای جدید و جذاب تولید کنند. این فشار روانی می‌تواند منجر به اضطراب، افسردگی و سایر مشکلات سلامت روان شود.
- سواستفاده اقتصادی: در برخی موارد، والدین یا افراد سودجو از کودکان اینفلوئنسر برای کسب درآمد سوء استفاده می‌کنند. این کودکان ممکن است به جای دریافت دستمزد عادلانه، در معرض استثمار قرار بگیرند.
- سواستفاده و قلدری: این کودکان در معرض خطر سوء استفاده و قلدری آنلاین و آفلاین قرار دارند.
- محدودیت در روابط اجتماعی: تمرکز بیش از حد بر روی شهرت آنلاین می‌تواند منجر به محدودیت در روابط اجتماعی و مهارت‌های اجتماعی این کودکان شود.
- مقایسه اجتماعی: کودکان اینفلوئنسر دائماً در معرض تصاویر و سبک زندگی ایده‌آل سایر اینفلوئنسرها قرار می‌گیرند. این موضوع می‌تواند منجر به حسادت، نارضایتی از خود و پایین آمدن عزت نفس در آن‌ها شود.
- مشکلات خواب: فشار روانی و اضطراب می‌تواند منجر به مشکلات خواب در این کودکان شود.
- مشکلات تغذیه: برخی از این کودکان به دلیل فشار برای حفظ تناسب اندام، دچار مشکلات تغذیه‌ای مانند بی‌اشتهایی عصبی یا پرخوری عصبی می‌شوند.
- خستگی و فرسودگی: حضور مداوم در مقابل دوربین و تولید محتوا می‌تواند منجر به خستگی و فرسودگی جسمی و روحی این کودکان شود.
- مشکلات عزت نفس: ارزش و اعتماد به نفس این کودکان به تعداد فالوورها، لایک‌ها و نظرات مثبت بستگی پیدا می‌کند. این امر می‌تواند منجر به عزت نفس پایین و آسیب‌پذیری در برابر انتقادها شود.
- از دست دادن دوران کودکی: این کودکان فرصت تجربه یک کودکی عادی را از دست می‌دهند.
برای جلوگیری از پدیده کودکان اینفلوئنسر چه باید کرد؟
- نظارت والدین: والدین باید بر فعالیت فرزندان خود در فضای مجازی نظارت دقیق است و از آن‌ها در برابر آسیب‌های احتمالی محافظت کنند.
- آموزش سواد رسانه‌ای: کودکان باید با سواد رسانه‌ای و نحوه استفاده صحیح از فضای مجازی آشنا شوند تا بتوانند در برابر محتوای نامناسب و سوءاستفاده‌ها از خود محافظت کنند.
- وضع قوانین حمایتی: دولت‌ها و نهادهای قانون‌گذار باید قوانین حمایتی برای کودکان در فضای مجازی وضع کنند تا از حقوق آن‌ها در برابر سواستفاده محافظت شود.
- حمایت روانی: در صورت بروز هرگونه مشکل روانی، باید از متخصصان روانشناس کمک گرفته شود.
- افزایش آگاهی جامعه: جامعه باید از خطرات پدیده کودکان اینفلوئنسر آگاه شود و در مورد آن بحث و گفتگو کند.
- حمایت از سازمان‌های غیردولتی: حمایت از سازمان‌های غیردولتی که برای محافظت از کودکان در فضای مجازی فعالیت می‌کنند، ضروری است.
- تشویق به استفاده مسئولانه از فضای مجازی: افراد جامعه باید به استفاده مسئولانه از فضای مجازی تشویق شوند و از انتشار محتوای نامناسب برای کودکان خودداری کنند.
- جریمه پلتفرم‌ها: پلتفرم‌هایی که قوانین را نقض می‌کنند باید به طور جدی جریمه شوند.
- حمایت از تحقیقات: حمایت از تحقیقات در مورد پدیده کودکان اینفلوئنسر برای درک بهتر خطرات و مزایای آن ضروری است.
- تأیید هویت: پلتفرم‌ها باید هویت کاربران را به طور دقیق تأیید کنند تا از ایجاد حساب‌های جعلی توسط کودکان جلوگیری شود.
- ارائه ابزارهای کنترل والدین: پلتفرم‌ها باید ابزارهای کنترلی قوی به والدین ارائه دهند تا فعالیت آنلاین فرزندان خود را رصد و محدود کنند.
- ارائه محتوای آموزشی: پلتفرم‌ها می‌توانند محتوای آموزشی در مورد خطرات و مزایای حضور در فضای مجازی به کودکان ارائه دهند.
آیا نباید کودکان اینفلوئنسر به دنبال علایق خود در فضای مجازی بروند؟
در مورد اینکه آیا کودکان اینفلوئنسر باید به دنبال علایق خود در فضای مجازی بروند یا خیر، نظرات مختلفی وجود دارد. بدون شک در کنار آسیب‌های احتمالی، فعالیت در فضای مجازی می‌تواند فرصت‌هایی را نیز برای کودکان فراهم کند اما باید فعالیت کودکان در فضای مجازی به سن خاصی حوالی نوجوانی و تحت نظر والدین آگاه محدود شود، همان‌طور که هر پدیده‌ای مزایا و معایبی دارد درمورد کودکان اینفلوئنسر هم همینطور است. چیزی که پدیده کودکان اینفلوئنسر را حساس می‌کند ناآگاهی جامعه و والدین نسبت به این پدیده و همچنین ویژگی‌های خاص کودکی و ناپختگی است. کودکان اینفلوئنسر در عین این که در معرض خطرات زیادی هستند، اما فرصت‌های زیر را هم خواهند داشت:
- تقویت مهارت‌های ارتباطی: کودکان اینفلوئنسر با برقراری ارتباط با دنبال‌کنندگان خود، مهارت‌های ارتباطی و اجتماعی خود را تقویت می‌کنند.
- افزایش اعتماد به نفس: در صورت حمایت و راهنمایی صحیح، فعالیت در فضای مجازی می‌تواند به افزایش اعتماد به نفس و عزت نفس کودکان کمک کند.
- کسب مهارت‌های جدید: کودکان اینفلوئنسر می‌توانند در زمینه‌های مختلف مانند عکاسی، فیلم‌برداری، ویرایش و تولید محتوا مهارت‌های جدیدی کسب کنند.
- ایجاد فرصت‌های شغلی: برای برخی از کودکان اینفلوئنسر، فعالیت در فضای مجازی می‌تواند به شغل و منبع درآمد تبدیل شود.