سورس کنترل چیست؟
ابزارهایی که با قرار گیری پروژه روی آن میتوانید سورس‌های پروژه را مدیریت و کنترل نمایید که اگر سورس‌ها را تغییر دهید این تغییرات روی پروژه اعمال میشود و اطلاعات کامل آن در اختیار شما قرار می‌گیرد و به عنوان یک رکورد ذخیره میشوند و سورس کدها به عنوان یک منبع برای نگهداری و ذخیره کدها می‌دانند که همیشه آخرین نسخه کدها را در یک مکان امن در اختیار دارید به طور مثال اگر سیستم شما خراب شد بابت سورس کدها دیگر نگرانی ندارید زیرا آن‌ها را در یک مکان امن ذخیره کرده‌اید.
سورس کنترل‌ها سیستمی برای کنترل و تغییرات واحدهای اطلاعاتی برای ایجاد یک برنامه نرم‌افزاری هستند و این کنترل‌ها زمانی اهمیت پیدا می‌کنند که چند تا برنامه نویس به صورت مشترک بخواهند روی یک موضوع کار کنند و اگر در حین کار تداخلاتی پیش بیاید سورس کنترل‌ها باید یک راه حل مناسب را معرفی کنند که امروزه از ابزارهای نرم‌افزاری استفاده میشود اما بعضی از شرکت‌ها هنوزم از روش‌های قدیمی مانند کپی گرفتن در پوشه‌های مختلف و یا نگهداری در فلش استفاده می‌کنند. با استفاده از سورس کنترل همیشه خیالتان راحت است که آخرین نسخه برنامه را دارید و اگر ویژگی به برنامه اضافه شود که از آن خوشتان نیاید هر زمان که دوست دارید میتوانید سورس را به عقب برگردانید و تغییرات را لغو کنید و لازم نیست این تغییرات به صورت دستی اعمال شود سورس کنترل یک مکانیزم برای بهینه شدن پروژه که این امکان را به شما می‌دهد توضیحاتی را به پروژه اضافه کنید تا در کارهای گروهی افراد متوجه شوند چه تغییراتی اعمال شده است که برنامه نویسان زیادی مدیریت پروژه‌های خود را به سورس کنترل‌ها سپرده‌اند و معروف ترین سورس Git است.
سورس کنترل چیست؟
انواع سورس کنترل و تفاوت آن‌ها
نرمافزارهای مدیریت کلا به دو دسته توضیحی و متمرکز تقسیم میشوند که نحوه نگهداری و مدیریت کدها در این نرم‌افزار‌ها متفاوت است.
- سورس کنترل مرکزی: در این نرم‌افزار یک سرور و چند Client وجود دارد که تغییرات در سرور ذخیره میشود و با استفاده از Client تغییرات دریافت میشوند که داده‌ها و متا دیتاها بر روی سرور نگهداری میشوند و کلاینت‌ها فقط بخشی از سورس را بر روی یک ورژن مشخص دارند که اگر اطلاعات روی سرورها از کار بیوفتد کلاینت‌ها دچار مشکل میشوند و نمی‌توانند کار کنند.
- سورس کنترل توزیع شده: در این روش سرور حذف شده و هر کاربری خودش ۱۰۰ کلاینت داشته و بدون ارتباط آنلاین انجام میشود که برای برطرف کردن مشکلات باید یک کپی کامل از همه فایل‌های پروژه گرفته و در اختیار Clientها گذاشت که اگر سرور به هر طریقی عمل نکند به وسیله کلاینت‌ها امکان بازیابی اطلاعات وجود دارد.
برخی از ما تا به امروز اسم نرمافزارهای سورس کنترل به گوش‌مان نخورده و با آن‌ها هیچ آشنایی نداریم و یا استفاده نکردیم اما برنامه نویسان از این نرم‌افزار‌ها در زمینه‌های مختلفی استفاده می‌کنند که دارای ویژگی‌های زیادی است، در زیر چند نمونه از آن‌ها را بررسی می‌کنیم:
Git
این ابزار معروف‌ترین و محبوب‌ترین ابزار سورس کنترل در جهان است که به زبان C نوشته شده و برنامه نویسان زیادی برای نگهداری کدهای خود از این نرم‌افزار استفاده می‌کنند و کار کردن با این نرم‌افزار نسبت به بقیه ابزارهای سورس کنترل راحت‌تر است و تنها با اجرای چند دستور به راحتی میتوانید کدهای پروژه خود را به این ابزار منتقل کنید که ویژوال استودیو قابلیت خودکار ذخیره سازی کدها روی این ابزار را فراهم کرده تا کار شما راحت‌تر شود. شرکت‌های بزرگ و برنامه نویسان برای پروژه‌های خود از Git برای گسترش و نگهداری سورس کدها استفاده می‌کنند که نیاز به اتصال دائمی به سرور نیست و در هر شرایطی می‌توان کار خود را انجام دهند و هم‌چنین تمام نسخه آن را میتوانید روی دستگاه خود استفاده کنید.
مزایایی Git
- از سرعت بسیار بالایی برخوردار است و بهترین جایگاه را از نظر سرعت به خود اختصاص داده است.
- حجم مخزن‌های پروژه بسیار کم است.
- معماری آن از پایداری و سادگی بسیار بالایی برخوردار است و امکان خراب شدن مخزن‌ها اصلا وجود ندارد.
- پشتیبانی از شاخه‌ها که برای یک تغییر جدید میتوانید شاخه جدیدی را بسازید و هر زمانی که دوست داشتید به شاخه‌های اصلی برگردید و آن را حذف کنید.
- دنبال کردن محتوای فایل‌ها.
- اگر فایلی را حذف یا جابجا کردید و یادتان رفت، آن را ذخیره کنید Git آن را ثبت می‌کند.
معایب Git
- از کدهای طولانی برای بالا رفتن امنیت و جلوگیری از دستکاری مخازن استفاده می‌کند.
- عدم سازگاری با برخی سیستم عامل‌ها مانند ویندوز.
- عدم سازگاری با دستورات و اسامی متفاوت.
- امکان این‌که از یک شاخه Checkout بگیرید وجود ندارد.
Github
سرویسی که برنامه نویسان از آن استفاده می‌کنند و سیستم گیت آن را پشتیبانی می‌کند و از سال ۲۰۰۸ فعالیت خود را آغاز کرد و تا به امروز ۳۰ میلیون برنامه نویس در تمام دنیا از آن استفاده می‌کند که میتوانید در این سرویس کدهای خود را با برنامه نویسان دیگر به اشتراک بگذارید این سرویس به دو بخش عمومی و خصوصی تقسیم شده که بخش عمومی آن به صورت رایگان در دست تمام افراد قرار گرفته اما برای استفاده از بخش خصوصی باید هزینه را پرداخت کنید هم‌چنین سطح دسترسی در گیت هاب به صورت Repository است و اگر در پروژه به مشکل برخوردید میتوانید آن را به تیم گزارش کنید تا با هم‌فکری یکدیگر بتوانند مشکل را برطرف کنند.
TFS
مخفف Team Foundation Server است که توسط شرکت مایکروسافت در سال ۲۰۱۶ به بازار عرضه شد یک ابزار قدرتمند برای نگهداری سورس کدها که تمام خواسته‌های برنامه نویسان را برآورده می‌کند.
GitLab
گیت‌لب همانند گیت‌هاب عمل می‌کند اما زبان برنامه نویسی این سرویس زبان برنامه نویسی Ruby و زبان برنامه نویسی Go است وقتی برند‌هایی مانند علی بابا و سونی از آن استفاده می‌کنند در برنامه نویسان این اطمینان خاطر ایجاد شود که این سرویس دارای امنیت و قابلیت اعتماد زیادی است زمانی که سرور‌های خودش را از مایکروسافت به گوگل تغییر داد برای کاربران ایرانی مشکلاتی به وجود آمد سطح دسترسی افراد در این سرویس را میتوانید بسته به نقشی که دارند تنظیم کنید.
Subversion
این نرم‌افزار دارای یک سرور و یک کلاینت است که در بین کاربران به علت راحتی در استفاده از آن بسیار محبوب واقع شده که فقط توپولوژی ستاره‌ای را پشتیبانی می‌کند و این سرویس تغییرات را بر روی کامپیوتر خودتان ذخیره نمی‌کند و بر روی سروری که همه کاربران بتوانند به آن دسترسی پیدا کنند ذخیره می‌کند و اگر از دسترس خارج شود اعضای دیگر نمی‌توانند به پروژه دسترسی پیدا کنند.
Visual Sources Safe
این سرویس برای مدیریت پروژه‌های گروهی کاربرد دارد و برای اعضای گروه یک نام کاربری و رمز عبور تعریف می‌کند که اعضا می‌توانند تغییرات را روی سیستم خود ذخیره کنند و در انتها آن‌ها را به این نرم‌افزار ارسال کنند و یک آرشیو از تغییرات را در خود نگه می‌دارد این نرم‌افزار در بین برنامه نویسان مورد استقبال زیادی قرار نگرفته است و شرکت مایکروسافت در سال ۲۰۰۵ آن را با نرم‌افزار Team Foundation Serverجایگزین کرد.
تجربه‌ی کار خود را با هر یک از سورس کنترل‌های بالا را در بخش نظرات نوشته‌ی سورس کنترل چیست؟ که همین نوشته است بنویسید.