CJEU چیست؟
CJEU مخفف و به معنای Court of Justice of the European Union دیوان دادگستری اتحادیه اروپا (CJEU) دادگاه اتحادیه اروپا است. این یک نهاد مهم و بحث برانگیز است و مسئول تعدادی از تحولات اساسی در تاریخ اتحادیه اروپا بوده است. این کشور وظیفه‌ای را که بر اساس معاهدات برای اطمینان از رعایت قانون به آن محول شده است بسیار جدی گرفته است و مکانیسم‌های مختلفی را برای مؤثرتر کردن اجرا ایجاد کرده است. برای مثال، قانون اتحادیه اروپا بر قوانین ملی ارجحیت دارد، می‌تواند در پرونده‌های دادگاه‌های ملی مورد استفاده قرار گیرد و افراد می‌توانند از دولت در دادگاه‌های ملی به دلیل عدم رعایت قوانین اتحادیه اروپا از دولت شکایت کنند. تصمیمات دیوان، قوانین اتحادیه اروپا را وارد حوزه‌های جدیدی کرده است، مانند ادغام شرکت‌ها، حقوق اساسی و قدرت اتحادیه اروپا برای امضای توافقنامه بین المللی در زمینه‌هایی غیر از تجارت، مانند محیط زیست یا حمل و نقل. این کشور اصول مهم جدیدی مانند «حق فراموش شدن» در حفاظت از داده‌ها ایجاد کرده است، حقوق فردی را به طور قابل توجهی ارتقا داده است، به ویژه حقوق زنان شاغل.
CJEU چیست؟
CJEU از چه بخش‌هایی تشکیل شده است؟
وقتی مردم در مورد CJEU صحبت می‌کنند، معمولاً به دیوان عدالت اروپا (ECJ) مراجعه می‌کنند. با این حال، CJEU در واقع از سه دادگاه تشکیل شده است: دیوان دادگستری اروپا، دادگاه عمومی و دادگاه خدمات ملکی اروپا. همه آن‌ها اهداف مختلفی را دنبال می‌کنند. ECJ دارای بیست و هشت قاضی از هر کشور عضو است. دادگاه عمومی سی و پنج قاضی و دادگاه هفت قاضی دارد. وظیفه اصلی دادگاه عمومی بررسی پرونده‌هایی است که توسط شرکت‌ها و افراد علیه مؤسسات اتحادیه اروپا و توسط کشورهای عضو علیه کمیسیون اروپا یا بانک مرکزی اروپا مطرح می‌شود. مهم‌ترین فعالیت آن در زمینه رقابت، مالکیت معنوی و حقوق تجارت خارجی است. دادگاه خدمات ملکی به اختلافات مربوط به کارمندان مؤسسات اتحادیه اروپا رسیدگی می‌کند.
CJEU چه می‌کند؟
دیوان دادگستری در مورد پرونده‌هایی که به آن رسیدگی می‌شود، احکام می‌دهد. رایج‌ترین انواع موارد عبارتند از:
- تفسیر قانون (احکام بدوی): دادگاه‌های ملی کشورهای اتحادیه اروپا موظفند از اجرای صحیح قوانین اتحادیه اروپا اطمینان حاصل کنند، اما دادگاه‌های کشورهای مختلف ممکن است آن را متفاوت تفسیر کنند. اگر دادگاه ملی در مورد تفسیر یا اعتبار یک قانون اتحادیه اروپا تردید دارد، می‌تواند از دادگاه توضیح بخواهد. از همین مکانیسم می‌توان برای تعیین اینکه آیا یک قانون یا رویه ملی با قوانین اتحادیه اروپا سازگار است یا خیر، استفاده کرد.
- اجرای قانون (بررسی نقض): این نوع پرونده علیه یک دولت ملی به دلیل عدم رعایت قوانین اتحادیه اروپا مطرح می‌شود. می‌تواند توسط کمیسیون اروپا یا یکی دیگر از کشورهای اتحادیه اروپا راه اندازی شود. اگر کشور مقصر تشخیص داده شود، باید فوراً همه چیز را اصلاح کند، یا در خطر تشکیل پرونده دوم است که ممکن است منجر به جریمه شود.
- ابطال اقدامات حقوقی اتحادیه اروپا (اقدامات برای ابطال): اگر تصور شود که یک قانون اتحادیه اروپا معاهدات یا حقوق اساسی اتحادیه اروپا را نقض می‌کند، می‌توان از دادگاه درخواست کرد که آن را باطل کند، توسط یک دولت اتحادیه اروپا، شورای اتحادیه اروپا، کمیسیون اروپا یا (در برخی موارد) پارلمان اروپا. افراد خصوصی هم‌چنین می‌توانند از دادگاه بخواهند که یک قانون اتحادیه اروپا را که مستقیماً به آن‌ها مربوط می‌شود، لغو کند.
- اطمینان از اقدام اتحادیه اروپا (اقدامات برای عدم اقدام): پارلمان، شورا و کمیسیون باید تحت شرایط خاص تصمیمات خاصی را اتخاذ کنند. اگر این کار را نکنند، دولت‌های اتحادیه اروپا، سایر نهادهای اتحادیه اروپا یا (تحت شرایط خاص) افراد یا شرکت‌ها می‌توانند به دادگاه شکایت کنند. تحریم نهادهای اتحادیه اروپا (اقدامات خسارت) هر شخص یا شرکتی که در نتیجه اقدام یا عدم اقدام اتحادیه اروپا یا کارکنان آن به منافع آن‌ها آسیب وارد شده است، می‌تواند از طریق دادگاه علیه آن‌ها اقدام کند.
ترکیب بندی CJEU
CJEU به 2 دادگاه تقسیم می‌شود:
- دیوان دادگستری: به درخواست‌های احکام بدوی از دادگاه‌های ملی، برخی اقدامات برای ابطال و تجدیدنظر رسیدگی می‌کند.
- دادگاه عمومی: قوانینی در مورد دعاوی ابطال توسط افراد، شرکت‌ها و در برخی موارد، دولت‌های اتحادیه اروپا. در عمل، این بدان معنی است که این دادگاه عمدتاً با قانون رقابت، کمک‌های دولتی، تجارت، کشاورزی، علائم تجاری سر و کار دارد. هر قاضی و وکیل عمومی برای یک دوره 6 ساله قابل تمدید به طور مشترک توسط دولت‌های ملی منصوب می‌شوند. در هر دادگاه، قضات رئیسی را انتخاب می‌کنند که برای یک دوره 3 ساله قابل تمدید خدمت می‌کند.
CJEU چگونه کار می‌کند؟
در دیوان عدالت برای هر پرونده 1 قاضی (“قاضی گزارشگر”) و 1 وکیل عمومی تعیین می‌شود. پرونده‌ها در 2 مرحله پردازش می‌شوند:
مرحله مکتوب
- طرفین اظهارات کتبی به دادگاه می‌دهند و مشاهدات می‌تواند توسط مقامات ملی، مؤسسات اتحادیه اروپا و گاهی اوقات افراد خصوصی نیز ارائه شود. همه این‌ها توسط قاضی گزارشگر خلاصه می‌شود و سپس در جلسه عمومی دیوان مورد بحث قرار می‌گیرد که تصمیم می‌گیرد:
- تعداد قاضی که به پرونده رسیدگی خواهند کرد: 3، 5 یا 15 قاضی (کل دادگاه)، بسته به اهمیت و پیچیدگی پرونده. اکثر پرونده‌ها توسط 5 قاضی رسیدگی می‌شود و بسیار نادر است که کل دادگاه به پرونده رسیدگی کند.
- اینکه آیا جلسه استماع (مرحله شفاهی) نیاز به برگزاری دارد و آیا نظر رسمی از طرف وکیل عمومی ضروری است یا خیر.
مرحله شفاهی و استماع عمومی
- وکلای هر دو طرف می‌توانند پرونده خود را در اختیار قضات و وکیل عمومی قرار دهند که می‌تواند از آن‌ها سؤال کند. اگر دادگاه تشخیص دهد که نظر وکیل عمومی ضروری است، این نظر چند هفته پس از جلسه دادرسی ارائه می‌شود. سپس قضات به بحث می‌پردازند و حکم خود را می‌دهند.
- رویه دادگاه عمومی مشابه است، با این تفاوت که اکثر پرونده‌ها توسط 3 قاضی رسیدگی می‌شود و هیچ وکیل عمومی وجود ندارد.
CJEU و شما
اگر شما به عنوان یک فرد خصوصی یا به عنوان یک شرکت در نتیجه اقدام یا عدم اقدام یک موسسه اتحادیه اروپا یا کارکنان آن متحمل خسارت شده‌اید، می‌توانید به یکی از این دو روش علیه آن‌ها در دادگاه اقدام کنید:
- غیر مستقیم از طریق دادگاه‌های ملی. (که ممکن است تصمیم به ارجاع پرونده به دیوان عدالت بگیرند)
- مستقیماً در دادگاه عمومی اگر تصمیم یک نهاد اتحادیه اروپا مستقیماً و به طور فردی شما را تحت تأثیر قرار بگیرد.
- اگر احساس می‌کنید که مقامات هر کشوری قوانین اتحادیه اروپا را نقض کرده‌اند، باید از روند رسمی شکایت پیروی کنید.